زومیت

اختراع به معنای خلق یک محصول یا فرآیند نو است که بتواند مشکلی را در یک صنعت یا حوزه فنی حل کند. برای اینکه این دستاورد جدید در برابر سرقت و سوءاستفاده محافظت شود، لازم است ثبت اختراع انجام گیرد. ثبت اختراع علاوه بر حفاظت از ایده و محصول، حقوق انحصاری مخترع را تضمین کرده و امکان انتقال یا فروش امتیاز آن را نیز فراهم می‌کند.

در ادامه به طور کامل با شرایط ثبت اختراع، مدارک لازم، مراحل ثبت، موارد غیرقابل ثبت و مزایای قانونی آن آشنا می‌شویم.

شرایط ثبت اختراع

برای اینکه یک اختراع در اداره ثبت اختراعات ایران پذیرفته شود، باید سه شرط اصلی زیر را داشته باشد:

• جدید و نو بودن: اختراع نباید قبلاً در ایران یا خارج از کشور افشا یا ثبت شده باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود پیش از اقدام، استعلام ثبت اختراع انجام دهید.

• دارای ابتکار و نوآوری: عملکرد اختراع باید متفاوت از محصولات یا روش‌های موجود باشد.

• کاربردی و مفید بودن: اختراع باید مشکلی را در یک صنعت یا حوزه فنی برطرف کند و دارای منفعت عملی باشد.

مدارک لازم برای ثبت اختراع

برای تکمیل فرایند ثبت اختراع در ایران، باید مدارک زیر در سامانه مالکیت صنعتی بارگذاری شوند:

• اظهارنامه تکمیل‌شده از طریق سایت مرکز مالکیت معنوی

• توصیف فنی کامل اختراع مطابق با نمونه واقعی

• ادعاهای اختراع به صورت مکتوب

• نقشه‌ها و ترسیمات فنی مرتبط

• مدارک هویتی متقاضی و مخترع

• رسید پرداخت هزینه‌های قانونی

• مدارک مربوط به حق تقدم (در صورت وجود)

• درخواست عدم ذکر نام (اختیاری)

ثبت موسسه غیرتجاری یکی از گزینه‌های پرکاربرد برای فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی، خیریه، هنری و حتی برخی خدمات انتفاعی در ایران است. در این راهنما، به‌صورت کامل مراحل، مدارک، شرایط، انواع مؤسسات، تفاوت‌های قانونی، سامانه ثبت و هزینه ثبت موسسه در سال ۱۴۰۴ را با تمرکز بر خدمات ثبت پایش توضیح می‌دهیم.

مؤسسه غیرتجاری چیست؟ (طبق قانون و به زبان ساده)

بر اساس ماده ۵۸۴ قانون تجارت، مؤسسات غیرتجاری نهادهایی هستند که برای انجام امور غیرتجاری و غیرصنعتی مانند امور علمی، ادبی، خیریه، آموزشی، حقوقی و مشابه آن تشکیل می‌شوند. این مؤسسات پس از ثبت رسمی، شخصیت حقوقی پیدا می‌کنند.

قانون می‌گوید:
کلیه تشکیلاتی که برای مقاصد غیرتجارتی تشکیل شده یا بشوند، از تاریخ ثبت مخصوصی که وزارت دادگستری مشخص می‌کند، شخصیت حقوقی می‌گیرند.

برخلاف شرکت‌های تجاری، هدف اصلی در مؤسسات غیرتجاری کسب سود از فعالیت‌های بازرگانی نیست؛ اگرچه برخی مؤسسات انتفاعی می‌توانند از محل خدمات درآمد داشته باشند.

انواع مؤسسات غیرتجاری در ایران

بر اساس آیین‌نامه مصوب ۱۳۳۷، مؤسسات غیرتجاری به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

۱. مؤسسات غیرانتفاعی

هدف اصلی این مؤسسات انجام فعالیت‌هایی عام‌المنفعه است. نمونه‌هایی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• مؤسسات خیریه

• صندوق‌های قرض‌الحسنه

• مراکز فرهنگی و آموزشی بدون هدف مالی

• انجمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد

۲. مؤسسات انتفاعی

این گروه به‌دنبال ارائه خدمات با هدف درآمدزایی هستند؛ مانند:

• مؤسسات حسابرسی و حقوقی

• دفاتر فنی و خدمات شهری

• مؤسسات مشاوره‌ای و آموزشی (انتفاعی)

ثبت ایده اولین گام برای حفظ مالکیت فکری است. وقتی شما صاحب یک طراحی ذهنی نوآورانه هستید، ثبت آن در «سازمان مالکیت معنوی» می‌تواند حق استفاده انحصاری و پیگیری قانونی را برای شما فراهم کند. در این مطلب، به‌طور کامل با مراحل، شرایط و مدارک لازم ثبت ایده در ایران آشنا می‌شویم.

🧠 منظور از «ثبت ایده» چیست؟

ایده، شکل‌گیری ذهنی یک راه‌حل جدید برای مشکلی خاص است. تا وقتی به مرحله اجرا نرسد، تنها یک مفهوم ذهنی کاربردی به‌حساب می‌آید. ثبت رسمی ایده، به شما این امکان را می‌دهد که از سوء استفاده دیگران جلوگیری کرده و در صورت نیاز، از طریق مراجع قضایی حقوق خود را پیگیری کنید.

چرا ثبت ایده مهم است؟

• حفظ مالکیت معنوی

• امکان پیگیری حقوقی در برابر استفاده غیرمجاز

• ارزش‌بخشی مالی و افزایش اعتبار حرفه‌ای ایده

• بنا کردن پایه برای ثبت اختراع در آینده

چه شرایطی برای ثبت ایده باید وجود داشته باشد؟

براساس قانون ثبت اختراعات، ایده باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

• جدید و خلاقانه باشد (قبلاً ارائه نشده باشد)

• قابلیت کاربرد صنعتی داشته باشد

• اخلاقی، قانونی و بدون تهدید نظم عمومی باشد

• وجود قابلیت مستندسازی (قابل نگارش و ثبت در اظهارنامه باشد)

برخی موضوعات مانند ایده‌های مرتبط با مسائل ژنتیکی، درمانی یا ریاضی نمی‌توانند ثبت شوند.